Η επιθετικότητα των εφήβων συνδέεται με την
εξάρτηση από το διαδίκτυο σύμφωνα με νέα έρευνα από την Ταϊβάν. Η έρευνα
βασίστηκε σε ερωτηματολόγια για τη χρήση του διαδικτύου και τη
συμπεριφορά.
Συμπληρώθηκαν από 9.405 ενήλικες και κατηγοριοποίησε το 25% των αγοριών και το 13% των κοριτσιών ως εξαρτημένους από το διαδίκτυο.
Το 37% των εξαρτημένων ανέφερε ότι επέδειξε
επιθετικότητα, όπως απειλές ή πρόκληση βλαβών σε άλλους, τον προηγούμενο
χρόνο, σε σύγκριση με ποσοστό 13% των κοριτσιών και 32% των αγοριών
συνολικά.
Η ερευνητική ομάδα από το Πανεπιστήμιο Kaohsiung
της Ταϊβάν υποστηρίζει ότι οι δραστηριότητες στο διαδίκτυο μπορούν
ενδεχομένως να δίνουν την ευκαιρία σε νέους να παρατηρούν και να
δοκιμάζουν επιθετικές συμπεριφορές που οδηγούν σε θετικό αποτέλεσμα,
όπως ταύτιση με μια ομάδα ή το να νιώθει κάποιος ότι είναι ήρωας ή να
κερδίζει τα παιχνίδια. Η έρευνα δημοσιεύεται στο περιοδικό «Journal of
Adolescent Health».
Γιατί τόση επιθετικότητα στο διαδίκτυο;
Η πρώτη βιωματική άσκηση που μας ζητήθηκε να κάνουμε την περίοδο που
ήμασταν εκπαιδευόμενοι θεραπευτές ακούστηκε πανεύκολη. Αφού είχαμε
χωριστεί σε δυάδες, ο ένας ξεκινούσε με μια δήλωση-πρόταση που αφορούσε
τον άλλον και εκείνος, έπρεπε να επαναλάβει αυτή τη δήλωση και να πει
πως ένιωθε μ’ αυτό που άκουσε. Στη συνέχεια, ο πρώτος που είχε κάνει το
αρχικό σχόλιο, έπρεπε να επαναλάβει το συναίσθημα και να πει εκείνος πως
νιώθει.
π.χ. -Είσαι αναιδής. -Σ’ ακούω να λες πως είμαι
αναιδής και νιώθω θυμό. -Σ’ ακούω να λες πως νιώθεις θυμό και γίνομαι
αμυντικός. -Σ’ ακούω να λες πως γίνεσαι αμυντικός και νιώθω ένταση. -Σ’
ακούω να λες πως νιώθεις ένταση και φοβάμαι κλπ. Αυτό θα το κάναμε για
τρία με τέσσερα λεπτά. Ο κανόνας ήταν να μιλάμε μόνο για εμάς χωρίς να
ζητάμε εξηγήσεις τύπου «γιατί το είπες αυτό ή γιατί τώρα νιώθεις έτσι».
Η άσκηση αυτή συνήθως κατέληγε με κάποια «επίλυση» ή
όταν υπήρξε «αδιέξοδο» τότε απλά αρκούσε το «ακούω πως για σένα είναι
έτσι και είμαι εντάξει μ’ αυτό». Έτσι λοιπόν, το πρώτο και πιο δύσκολο
πράγμα που μάθαμε ήταν να ακούμε. Ν’ ακούμε, και να στεκόμαστε λίγο για
να δούμε πως είμαστε μ’ αυτό που ακούμε.
Πολλές φορές, όταν διαβάζω στο διαδίκτυο ασύλληπτα
επιθετικά σχόλια για σοβαρά ή μη θέματα ή για πρόσωπα, από τη μια
απογοητεύομαι, φοβάμαι, νιώθω φοβερή ένταση και από την άλλη σκέφτομαι
πως το να μη γίνομαι επιθετικός και κακοποιητικός είναι κάτι που
μαθαίνεται, όπως το έμαθα και ‘γω και τόσοι άλλοι άνθρωποι.
Σκέφτομαι και προσπαθώ να εξηγήσω γιατί υπάρχει
τόση επιθετικότητα και θυμός στο διαδίκτυο. Θεωρώ πως 1) οι σχολιαστές
πολλές φορές είναι ανώνυμοι ή χρησιμοποιούν ψευδώνυμο και ως εκ τούτου,
δεν λογοδοτούν για την αγένεια τους. 2) βρίσκονται σε απόσταση από το
στόχο του θυμού τους και είναι πιο εύκολο να ανταγωνίζονται από απόσταση
και 3) μάλλον είναι πιο εύκολο να είσαι βιτριολικός όταν γράφεις παρά
όταν είσαι με τον άλλον κοντά.
Επειδή οι συζητήσεις δεν συμβαίνουν σε πραγματικό
χρόνο, οι σχολιαστές έχουν τη δυνατότητα να γράφουν μακροσκελείς
μονολόγους, πράγμα το οποίο δεν θα γινόταν στη πραγματικότητα. Σημαντικό
στοιχείο ο τόνος της φωνής ή κάποια χειρονομία που μπορεί να έχουν
μεγάλη επίδραση στην ικανότητά μας να καταλάβουμε τι λέει κάποιος. Όσο
πιο μακριά από τον άνθρωπο που κάνει διάλογο βρίσκεται ο επιθετικός
άνθρωπος, τόσο πιο δύσκολο είναι να επικοινωνήσει και ειδικά όταν οι
κανόνες της επικοινωνίας του είναι άγνωστοι. Όταν δεν γνωρίζει δε να
γράφει, με χρήση του συντακτικού και σωστή χρήση των λέξεων ή της
γραμματικής, τα αποτελέσματα είναι ιλαροτραγικά με ολέθρια για την
νοημασύνη μας και την λογική αποτελέσματα.
Ο Edward Wasserman, Καθηγητής Ηθικής Δημοσιογραφίας, σημείωσε μια άλλη αιτία αυτής της εθιστικής βιτριολικής συμπεριφοράς, κακά παραδείγματα από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης
τα οποία πρέπει να περικόψουν το μίσος, η ειρωνία, ο χλευασμός κι ο
θυμός που έχουν γίνει ο κανόνας στα σχόλια και στην επικοινωνία, μεταξύ
των αναγνωστών. Είναι χρήσιμο και πολύτιμο να ακούγονται όλες οι απόψεις
ενός θέματος, αλλά δεν είναι πολύτιμο να υπάρχουν προσωπικές επιθέσεις ή
να υπάρχουν μηνύματα με εξαιρετικά θυμωμένο, επικριτικό και
κουτσοπολίστικο ύφος.
Ακόμα και κάποιος που κάνει κάποιο νόμιμο σχόλιο
αλλά με θυμωμένο ύφος, βλάπτει τη φύση του επιχειρήματος, γιατί
παροτρύνει και τους υπόλοιπους να ανταποκριθούν με τον ίδιο τρόπο.
Φυσικά κάνοντας όλο αυτό χάνεται η ουσία του θέματος, που προσπαθούν να
σχολιάσουν και πέφτουν σε επίπεδο κουτσομπολιού συνοικιακής
υποανάπτυκτης χώρας.
Το χειρότερο δε είναι πως όλοι οι θυμωμένοι κι επιθετικοί διάλογοι γίνονται κάτω από ένα άρθρο που ΔΕΝ ΤΟ ΕΧΟΥΝ ΔΙΑΒΑΣΕΙ και
φυσικά πώς να κατανοήσει κάποιος κάτι που δεν έχει διαβάσει; Τώρα πως
σχολιάζουν κάτι που δεν γνωρίζουν; … η ηλιθιότητα είναι αήττητη,
ανεξήγητη και ξεπερνά τον υπερφυσικό τρόμο !!! άπλα σηκώνεις τα χέρια
ψηλά όπου την συναντάς και το βάζεις στα πόδια μπας και σώσεις, ότι
προλάβεις να σώσεις !!! Το σίγουρο είναι πως με την αυτού μεγαλειότητα
την ηλιθιότητα, δεν επικοινωνείς, γιατί απλούστατα δεν έχει πάρε δώσε
με την λογική, την ηθική και οποιονδήποτε ανθρώπινο τρόπο έλλογης
επικοινωνίας. Γι αυτό σου λέω το μόνο που σε σώζει από την ηληθιότητα
είναι η … πιλάλα.
Ο Καθηγητής συμπληρώνει: «Εάν σε κάποια ιστοσελίδα μένουν σχόλια τα οποία κάνουν προσωπικές επιθέσεις με τον χειρότερο τρόπο, τότε οι διαχειριστές της ιστοσελίδας, στέλνουν το μήνυμα πως αυτή είναι μια αποδεκτή ανθρώπινη συμπεριφορά»
Πολλές φορές είναι δύσκολο να κρατήσουμε την
ψυχραιμία μας και όλοι μας κάποιες φορές έχουμε ξεφύγει και έχουμε κάνει
κάποιο σχόλιο που ίσως το έχουμε μετανιώσει. Ίσως να είναι μια ευκαιρία
να δούμε τι σημαίνει για εμάς το επιθετικό, πότε αισθανόμαστε απειλή
και θυμό από την λεκτική επίθεση.
Απλά να το παρατηρήσουμε. Αυτό μας
δίνει τη δυνατότητα της αλλαγής καθώς και τη δυνατότητα ανάληψης της
ευθύνης των επιλογών.
Τελικά το διαδίκτυο «φτιάχνει» επιθετικούς ανθρώπους ή
οι ήδη επιθετικοί άνθρωποι βρίσκουν διέξοδο στο διαδίκτυο; Ούτε οι
ερευνητές μπορεί να είναι 100% σίγουροι. Πάντως αυτό που γνωρίζουμε
σίγουρα είναι ότι η επιθετικότητα συνδέεται με κάποιο τρόπο με το
διαδίκτυο. Από την άλλη όμως, κάποιοι άλλοι Ολλανδοί ερευνητές αυτή τη
φορά ισχυρίζονται ότι το διαδίκτυο έχει πολλά θετικά και επιδρά ωφέλιμα
στους ανθρώπους.
Αυτό που υποστηρίζουν οι δεύτεροι είναι ότι
δεδομένου πως έχει ξεπεραστεί πια ο χαρακτηρισμός του διαδικτύου ως κάτι
«σκοτεινό», «μυστηριώδες» και «επικίνδυνο» οι άνθρωποι μπορούν να
ωφεληθούν πολύ από τη χρήση του. Κι αυτό γιατί προάγει τις διαπροσωπικές
σχέσεις με την έννοια ότι ενισχύει τις ήδη υπάρχουσες και δημιουργεί
και νέες. Συνεπώς, το Internet δεν απομονώνει, αλλά κοινωνικοποιεί. Έτσι
λοιπόν, μέσα από τη χρήση του διαδικτύου και της κοινωνικής δικτύωσης
στις γνωστές σε όλους μας ιστοσελίδες οι άνθρωποι νιώθουν πιο άνετα με
τον εαυτό τους, αφού βρισκόμενοι στην ασφάλεια και την απομόνωση του
δωματίου τους μπορούν να εκφραστούν ελεύθερα και να εξωτερικεύσουν τα
απωθημένα τους.
Όμως, κατά πόσο αυτό είναι θετικό ή ευεργετικό; Το
να απομονώνεται κανείς, για να νιώθει καλά μπορεί να θεωρηθεί ωφέλιμο;
Κάποιος θα μπορούσε να επιχειρηματολογήσει λέγοντας πώς αφού μπορεί να
εκφραστεί ελεύθερα, γιατί όχι. Σε καμία περίπτωση δεν απορρίπτω την
επικοινωνία μέσω διαδικτύου, διότι δεν παύει να φέρνει τους ανθρώπους σε
επαφή. Όμως, δεν έχει τα πλεονεκτήματα της διαπροσωπικής επικοινωνίας.
Αυτά είναι πολλά όπως η μη λεκτική επικοινωνία, οι μορφασμοί, οι
χειρονομίες κλπ.
Oι άνθρωποι βγάζουν επιθετικότητα επειδή είναι
προσηλωμένοι στη δυστυχία τους, από την οποία επ’ ουδενί δεν διανοούνται
ν’ απαλλαγούν και αυτήν τη δυστυχία προβάλλουν στους άλλους. Είναι,
βλέπεις, πιο εύκολο να είσαι κακός με τους γύρω σου παρά καλός με τον
εαυτό σου, δηλαδή να του προσφέρεις λίγη χαρά ώστε να μπορείς να δεχτείς
τη χαρά ή τη λύπη του άλλου. Επίσης, η ευγένεια είναι ζήτημα καλής
αγωγής και από αυτήν υπάρχει έλλειψη στις κοινωνίες των ανθρώπων.
Είναι αυτοί που όταν κοιτάζεις τον ήλιο
χαμογελαστός, θα σου στρέψουν την προσοχή στο να κοιτάξεις την μιζέρια
τους και μάλιστα με μπόλικη κεκαλυμμένη εχθρότητα. Οι επιτυχημένοι ψυχοπαθείς
είναι λίγοι, αλλά είναι πολλοί αυτοί που βρίσκονται υπό την επιρροή
τους. Θα πάρουν την προσοχή από την ουσία μιας πληροφορίας, θα την
υποτιμήσουν και θα την τοποθετήσουν εκεί που τους προστάζουν οι
καταλήψεις τους. Όμως γνωρίζουμε και ποιοι τους ελέγχουν και τι
επιδιώκουν, δεν θα τους αφήσουμε να το κάνουν.
Όσον αφορά το θέμα της επιθετικότητας κάποιοι
ερευνητές από την Ταϊβάν διεξήγαγαν μια έρευνα τα αποτελέσματα της
οποίας έδειξαν ότι όσο πιο πολύ χρόνο περνά ένας άνθρωπος στο διαδίκτυο
τόσο πιο επιθετικός τείνει να γίνεται. Εντούτοις, δεν απέκλεισαν το
ενδεχόμενο να ισχύει και κάτι άλλο, οι επιθετικοί άνθρωποι, βρίσκουν
ευκαιρία να εκτονωθούν σε αυτόν τον χώρο εκμεταλλευόμενοι την ανωνυμία.
Μάλιστα, κάτι τέτοιο είναι πιο πιθανό γιατί το
διαδίκτυο από μόνο του δεν έχει στοιχεία που προάγουν μόνο την
επιθετικότητα, μα προάγει επίσης και την γνώση, την μελέτη, την
ψυχαγωγία, την γαλήνη και την ομορφιά. Αυτό που σίγουρα προάγει είναι η
ελευθερία έκφρασης και η ανταλλαγή απόψεων, αν τυχόν υπάρχουν!!!
Η έρευνα των ψυχολόγων Πάτι Βάλκενμπουργκ και
Γιόχεν Πίτερ του πανεπιστημίου του Άμστερνταμ, η οποία δημοσιεύτηκε στο
περιοδικό «Current Directions in Psychological Science» (Τρέχουσες
Κατευθύνσεις στην Ψυχολογική Επιστήμη) της Αμερικανικής Ένωσης
Ψυχολογικής Επιστήμης, τονίζει ότι έχει πια αλλάξει η εικόνα από τη
δεκαετία του ΄90, όταν το Ίντερνετ έδειχνε «σκοτεινό μέρος» και οι
περισσότερες επιστημονικές μελέτες επισήμαιναν κινδύνους για τους
εφήβους, όπως την κοινωνική απομόνωση, τους λιγότερους φίλους και τις
πιο τεταμένες οικογενειακές σχέσεις, προς όφελος των κυβερνο-σχέσεων με
«εικονικούς» ξένους.
Σύμφωνα με τους Ολλανδούς ψυχολόγους, η εικόνα πια
είναι πιο «φωτεινή», γιατί έχουν μεσολαβήσει σημαντικές αλλαγές στο
μεταξύ. Ο τεράστιος αριθμός νέων που χρησιμοποιεί το Διαδίκτυο, το έχει
μετατρέψει σε ένα αληθινό εργαλείο κοινωνικής δικτύωσης, που δεν
ανταγωνίζεται τις πραγματικές διαπροσωπικές σχέσεις, αλλά αντίθετα τις
ενισχύει με on-line τρόπο. Το Ίντερνετ, αντί να απομονώνει κοινωνικά,
φαίνεται πια πως ενθαρρύνει τις υπάρχουσες σχέσεις και η έμφαση των νέων
δεν δίνεται πια στο να «τα λένε» με αγνώστους σε chat rooms, αλλά να
επικοινωνούν καλύτερα με τους φίλους τους, π.χ. μέσω υπηρεσιών όπως το
MSN. Σήμερα οκτώ στους δέκα νέους χρησιμοποιούν το Ίντερνετ για να
συνδέονται μετά το σχολείο με τους φίλους και συμμαθητές τους.
Οι Ολλανδοί ψυχολόγοι υποστηρίζουν ότι η εξέλιξη
αυτή κάνει τα παιδιά να νιώθουν καλύτερα, να είναι πιο ανοιχτά και
ειλικρινή για τους εαυτούς τους και να συζητούν ευκολότερα για τα
προσωπικά τους θέματα (συναισθήματα, ανησυχίες, ευαισθησίες κλπ). Επειδή
βρίσκονται στην απομόνωση του δωματίου τους, όταν επικοινωνούν μέσω
Ίντερνετ, έχουν λιγότερες αναστολές και εκφράζονται πιο ελεύθερα,
σύμφωνα με την έρευνα, με αποτέλεσμα να έχουν λιγότερο άγχος.
Αυτή όμως δεν είναι η αισιόδοξη εικόνα που
παρουσίασαν ερευνητές του Ιατρικού Πανεπιστημίου Καοσιούνγκ της Ταϊβάν,
υπό τον δρα Τσιχ-Χουνγκ Κο, σε έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό
«Journal of Adolescent Health» (Περιοδικό Υγείας των Εφήβων), σύμφωνα με
το πρακτορείο Ρόιτερ.
Οι ερευνητές, μελετώντας δείγμα 9.400 εφήβων,
διαπίστωσαν ότι όσο περισσότερο οι νέοι περνάνε το χρόνο τους στο
Ίντερνετ, αποκτώντας εθισμό με αυτό, τόσο συχνότερο είναι το φαινόμενο
να φέρνονται επιθετικά σε άλλους νέους ή στην οικογένειά τους. Οι
ερευνητές πάντως δεν απέκλεισαν να ισχύει και η αντίστροφη σχέση, δηλαδή
τα πιο βίαια παιδιά να χρησιμοποιούν περισσότερο το Ίντερνετ.
Παρόλα αυτά η έρευνα προσφέρει νέα στοιχεία σε
προηγούμενες έρευνες, που επίσης είχαν δείξει ότι το διαδίκτυο επηρεάζει
τη συμπεριφορά των νέων. Γι’ αυτό οι Ταϊβανέζοι γιατροί συνιστούν στους
γονείς να προσέχουν πολύ τι είδους χρήση του Ίντερνετ κάνουν τα παιδιά
τους και για πόση ώρα, ειδικά όταν διαπιστώνουν συμπτώματα απομάκρυνσης
και απομόνωσης των παιδιών, ευερεθιστότητας, αποφυγής άλλων
δραστηριοτήτων για χάρη λίγης ακόμα ώρας στο Ίντερνετ κ.α.
Η αύξησης της επιθετικότητας συνδέεται ιδιαίτερα με
το περιεχόμενο που βλέπει ο νέος στο διαδίκτυο. Η on-line «κουβεντούλα»
(chatting), το παίξιμο on-line τυχερών παιγνιδιών και η πορνογραφία
κατ’ εξοχήν συνδέονται με την αυξημένη επιθετικότητα. Όμως είναι αθώα
για εθισμός στην επιθετικότητα η on-line αναζήτηση και μελέτη, ειδικά σε
θέματα φιλοσοφικής ή επιστημονικής γνώσης.
*πληροφορίες από e-mail αναγνώστη και διασκευή
terrapapers.com
ntokoumentagr.blogspot.gr
